EENZIJDIGE WIJZIGING ARBEIDSOVEREENKOMST DOOR WERKGEVER
In veel arbeidsovereenkomsten staat een ‘eenzijdig wijzigingsbeding’. Daarin wordt meestal aangegeven dat de werkgever het recht heeft om onderdelen van de arbeidsovereenkomst eenzijdig te wijzigen, dus zonder dat daarvoor toestemming nodig is. Op grond van de wet wordt het gebruik van zo’n beding wel ingeperkt. De werknemer hoeft dus niet altijd met een wijziging akkoord te gaan.
WELKE VOORWAARDEN?
Het gaat daarbij om de arbeidsvoorwaarden die tussen de werkgever en werknemer gelden, zoals de functie, het loon, de werktijden, de standplaats, een bedrijfsautoregeling of een bonusregeling. Het gaat dus niet om wijzigingen van regels die vallen onder instructierecht van de werkgever (zoals bijvoorbeeld veiligheidsvoorschriften en regels over gebruik van sociale media tijdens werktijd). Die regels mag de werkgever wijzigen op basis van zijn instructierecht.
ZWAARWEGEND BELANG
In de wet is opgenomen dat een werkgever een zwaarwegend belang moet hebben bij wijziging van de voorwaarden. Die regel is opgenomen omdat een wijziging grote gevolgen kan hebben voor de werknemer. De werknemer kan een door de werkgever voorgestelde wijziging aanvechten. Als de werkgever de wijziging dan toch door wil zetten, zal hij de voorgestelde wijziging voor moeten leggen aan de kantonrechter. De kantonrechter is vaak kritisch: in de rechtspraak wordt een zwaarwegend belang niet vaak aangenomen. Daarbij moet het echt gaan om bijvoorbeeld een ingrijpende reorganisatie of een grote terugloop van inkomsten bij de werkgever.
ONDERNEMINGSRAAD
Als het gaat om een afspraak met alle werknemers, zoals een bonusregeling of een leaseautoplan, kan de werkgever ook instemming vragen voor de voorgenomen wijziging aan de ondernemingsraad. Het oordeel van de ondernemingsraad of de verleende instemming bindt in beginsel niet alle werknemers individueel. Uiteindelijk zal per geval moeten worden beoordeeld of de wijziging mogelijk is. Het oordeel van de ondernemingsraad kan wel meewegen bij beantwoording van de vraag of de wijziging mogelijk is.
VERPLICHTING TOT INSTEMMEN
In principe mag een werknemer natuurlijk ook altijd zelf instemmen met een wijziging. In sommige gevallen is hij daartoe zelfs verplicht op grond van goed werknemerschap. Er hoeft in dat geval geen beding te zijn opgenomen in de arbeidsovereenkomst om de afspraken te wijzigen. Er moet dan wel een redelijk voorstel zijn gedaan aan de werknemer. Van zo’n situatie kan bijvoorbeeld sprake zijn als iemand na een lange ziekte terugkeert, en zijn functie inmiddels door iemand anders wordt vervuld. De werkgever mag dan voorstellen aan de werknemer om een andere functie te gaan vervullen, ook als daar een lager salaris tegenover staat. Wel zal de werkgever de overgang moeten compenseren, bijvoorbeeld door nog een jaar het oude salaris door te betalen.