WANNEER IS NEDERLANDS ARBEIDSRECHT VAN TOEPASSING OP DE ARBEIDSOVEREENKOMST?
In principe worden alle arbeidsovereenkomsten van Nederlandse werknemers die hun werkactiviteiten in Nederland of vanuit Nederland verrichten, beheerst door Nederlands arbeidsrecht. Verder is de Nederlandse rechter bevoegd om van een eventueel geschil kennis te nemen, ook als de werkgever niet in Nederland is gevestigd. Bedrijven zonder kantoor in Nederland of met beperkte activiteiten in Nederland bieden hun werknemers vaak arbeidsovereenkomsten aan waarbij is gekozen voor buitenlands toepasselijk recht. Daarnaast is vaak ook keuze van een beperking ten aanzien van de rechter die geschillen mag behandelen ('forumkeuzebeding') tot een buitenlandse rechter. Voor een werknemer is dit vaak behoorlijk nadelig, omdat hij dan in het buitenland zou moeten procederen, op basis van buitenlands recht. In sommige gevallen kan Nederlands arbeidsrecht toch wél van toepassing zijn. Europees recht en beperking van forumkeuzebeding bij arbeidsovereenkomsten Als sprake is van een arbeidsovereenkomst volgens Europees recht, dan is de mogelijkheid van de werkgever om een forumkeuzebeding af te dwingen beperkt. Volgens Europees recht is sprake van een arbeidsovereenkomst als sprake is van:
- Een gezagsverhouding;
- Een duurzame band tussen een werkgever en werknemer;
- Een aangewezen plek van de werknemer in de onderneming van de werkgever.
Als sprake is van een arbeidsovereenkomst, dan wijst het Europees recht het land waar 'gewoonlijk de arbeid wordt verricht' aan als het standaardforum. Een forumkeuzebeding mag dan slechts fora daaraan toevoegen naast het standaardforum. Als het beding werknemer het standaardforum ontneemt, dan is het beding niet geldig.
RECHTSKEUZEBEDING EN DWINGENDE BEPALINGEN
Een rechtskeuzebeding kan alleen 'uitdrukkelijk' worden gemaakt (bijvoorbeeld door het beding op te nemen in de arbeidsovereenkomst), anders is het beding niet geldig. Een rechtskeuzebeding is in principe toegestaan in arbeidsovereenkomsten, ook als is gekozen voor buitenlands recht. Ook als sprake is van een geldig beding, waarin gekozen is voor buitenlands recht, kan het zijn dat de rechter toch Nederlandse regels moet toepassen. Wanneer sprake is van een arbeidsovereenkomst mag namelijk niet worden afgeweken van 'dwingende regels'. Concreet betekent dit dat de Nederlandse rechter, als hij bevoegd is, naast het recht dat gekozen is met het rechtskeuzebeding, ook een aantal Nederlandse regels moet toepassen. Voorbeeld van dwingende regels:
- Minimumloon en vakantietoeslag;
- Wettelijke verhoging bij te late loonbetaling;
- Verplichting tot verstrekken loonstroken.