Allereerst uitleg over het Noodfonds overbrugging werkgelegenheid (NOW). Met deze maatregel compenseert de overheid omzetverlies vanwege de coronacrisis, zodat u uw werknemers kunt blijven doorbetalen. En wat als NOW onvoldoende is? Verderop in het verdiepingsartikel uitleg over de loondoorbetaling als werknemers niet kunnen werken vanwege corona. Tot slot de verplichtingen van werkgevers om voor een veilige werkomgeving te zorgen, ook bij thuiswerken.

REGELING TEGEMOETKOMING LOONKOSTEN (NOW)

Werktijdverkorting niet meer mogelijk

De regeling voor werktijdverkorting is stopgezet als zogenaamde ‘corona-maatregel’. De regeling was niet gericht op, noch opgewassen tegen de ingrijpende gevolgen van de uitbraak en het grote aantal aanvragen. Het kabinet besloot de regeling stop te zetten, zodat werkgevers sneller een financiële tegemoetkoming ontvangen. Hiervoor is het Noodfonds overbrugging werkgelegenheid in het leven geroepen. Het is daarom vanaf nu niet meer mogelijk werktijdverkorting aan te vragen.

NOODFONDS OVERBRUGGING WERKGELEGENHEID (NOW)

U kunt onder de nieuwe regeling NOW een aanvraag indienen voor een substantiële tegemoetkoming in de loonkosten.

Wat houdt NOW precies in?

U kunt onder de nieuwe regeling een aanvraag indienen voor een substantiële tegemoetkoming in de loonkosten. UWV betaalt u na uw aanvraag een voorschot uit, waardoor zowel werknemers met een vast contract als werknemers met een flexibel contract kunnen worden doorbetaald.

De tegemoetkoming kan voor 3 maanden worden aangevraagd, waarbij met 3 maanden verlengd kan worden. Voor deze verlenging kunnen andere aanvullende voorwaarden gelden.

U kunt een tegemoetkoming aanvragen voor alle werknemers binnen uw organisatie, dus ook voor oproepkrachten.

Uw werknemer verbruikt geen WW-rechten onder de nieuwe regeling, omdat de tegemoetkomingsregeling losstaat van de Werkloosheidswet (WW).

Aan welke voorwaarden moet mijn organisatie voldoen om gebruik te kunnen maken van NOW?

• De werkgever heeft de verplichting géén ontslag op grond van bedrijfseconomische redenen aan te vragen voor zijn werknemers, gedurende de periode waarover de tegemoetkoming ontvangen wordt.
• De werkgever verwacht tenminste 20% verwacht omzetverlies;
• De regeling geldt voor omzetdalingen vanaf 1 maart 2020;
• Voor aanvragen boven een nader te bepalen omvang van de tegemoetkoming is een accountantsverklaring vereist.

HOEVEEL TEGEMOETKOMING KAN IK VERWACHTEN?

De hoogte van de tegemoetkoming in loonkosten is maximaal 90% van de loonsom. Verder is de hoogte van de tegemoetkoming afhankelijk van de terugval in omzet, waardoor dit percentage dus lager kan liggen.

HOE HOOG IS HET VOORSCHOT DAT U VAN HET UWV ONTVANGT?

Het UWV zal op basis van uw aanvraag een voorschot verstrekken ter hoogte van 80% van de verwachte tegemoetkoming. De hoogte van de totale tegemoetkoming is afhankelijk van de omvang van de omzetdaling wegens corona. Achteraf wordt vastgesteld wat de werkelijke daling in omzet is geweest. Dit betekent dat bij de definitieve vaststelling een nabetaling of een terugvording kan volgen.

IK HEB AL EEN VERGUNNING VOOR WERKTIJDVERKORTING, EN NU?

Als uw organisatie al een toekenning heeft gekregen voor de werktijdverkorting blijft deze van kracht. Wanneer de looptijd van de vergunning voor werktijdverkorting afloopt, kunt u deze alleen verlengen onder de nieuwe regeling NOW.

IK HEB AL EEN AANVRAAG INGEDIEN ONDER DE OUDE REGELING, EN NU?

Uw aanvraag voor werktijdverkorting wordt omzezet naar en aanvraag voor de nieuwe tegemoetkomingsregeling. Omdat de nieuwe tegemoetkomingsregeling andere voorwaarden kent, zal om aanvullende informatie worden gevraagd.

KAN IK NOG STEEDS GEBRUIKMAKEN VAN DE REGELINIG WERKTIJDVERKORTING ALS IN MIJN ORGANISATIE SPRAKE IS VAN BIJZONDERE OMSTANDIGHEDEN?

De wtv-regeling is ingetrokken voor bijzondere omstandigheden. U kunt alleen nog werktijdverkorting aanvragen voor bij onwerkbaar weer.

HOE DIEN IK EEN AANVRAAG VOOR NOW IN?

Op dit moment kunt u nog geen aanvraag indienen voor de nieuwe tegemoetkoming loonkosten. Zodra dit wel mogelijk is, laten wij u dit weten.

HEEFT HET TIJDSTIP VAN MIJN AANVRAAG INVLOED OP DE DUUR VAN DE TEGEMOETKOMING?

Nee, de periode waarover u de tegemoetkoming kunt ontvangen, is niet afhankelijk van dit tijdstip van de anavraag. Omzetverlies die u vanaf 1 maart 2020 leidt als gevolg van corona vkomt in aanmerking voor een tegemoetkoming.

HOE LANG KRIJG IK TEGEMOETKOMING?

De aanvraag geldt voor een periode van 3 maanden, die eenmalig verlengd kan worden met nog eens 3 maanden. Aan de verlenging kunnen nadere voorwaarden worden gesteld.

IK VERWACHT DAT DE DIP IN MIJN WERKAANBOD LANGER DUURT DAN 6 MAANDEN. WAT MOET IK DOEN?

De regeling tegemoetkoming loonkosten is bedoeld voor organisaties die verwachten dat de vermindering van het werkaanbod na 6 maanden over is: een tijdelijke dip vanwege coronacrisis, dus. Werkgevers die verwachten dat geen sprake is van een tijdelijke dip (of een veel langere aanhoudende dip) doen er goed aan snel structurele maatregelen te treffen om het bedrijf gezond te houden. Dit betekent in de praktijk vaak een reorganisatie. Houd er rekening mee dat u geen ontslag wegens bedrijfseconomische redenen mag aanvragen als u NOW heeft aangevraagd en de toekenningsperiode nog niet is verlopen.

REORGANISEREN

Verwacht u dat uw organisatie langdurig de gevolgen van de coronacrisis zal merken? Dan is het mogelijk dat u de personeelskosten wilt drukken. Omdat er onvoldoende werk is of omdat u moet bezuinigen op de kosten. In dat geval kunt u een reorganisatie overwegen.

WELKE STAPPEN KAN IK ALS EERSTE NEMEN?

Als eerste kunt u afscheid nemen van ingeleend personeel, zoals uitzendkrachten. Daarnaast kunt u ervoor kiezen om tijdelijke arbeidsovereenkomsten niet te verlengen. Houd dan wel rekening met de aanzegtermijn.

EN VERDER?

U begint met het opstellen van een reorganisatieplan. Als uw organisatie een ondernemingsraad (OR) heeft, moet u hen advies vragen over dit plan. Als meer dan 20 werknemers moeten vertrekken, is ook de Wet melding collectief ontslag (Wmco) van toepassing. Zowel het adviesrecht van de OR, als de melding op basis van de Wmco nemen tijd in beslag. Als in uw organisatie de vakbond veel leden heeft onder uw werknemers, zal de vakbond met u mogelijk een sociaal plan willen afspreken. Dit kan behoorlijk wat tijd in beslag nemen, dus begin op tijd!

HOE LANG DUURT EEN ONTSLAGPROCEDURE?

Bij een reorganisatie vraagt u bij het UWV een ontslagvergunning aan op basis van bedrijfseconomische omstandigheden (de zogenoemde b-grond). De UWV-procedure duurt in de regel minstens 8 weken. Als het UWV u een ontslagvergunning geeft, kunt u de arbeidsovereenkomsten opzeggen, met inachtneming van de geldige opzegtermijn. Hierbij moet u de geldende opzegtermijn in acht nemen.

VEILIGHEID VAN DE WERKPLEK TIJDENS DE CORONACRISIS

Iedere werkgever is verantwoordelijk voor het bieden van een veilige werkplek aan haar werknemers. Dit is geregeld in de Arbeidsomstandighedenwet.

Het is verstandig om beleid op te stellen en te hanteren om ervoor te zorgen dat werkzaamheden zo goed mogelijk kunnen worden voortgezet, ook als wel vanuit de bedrijfslocatie moet worden gewerkt.

Een belangrijk advies van het RIVM is om zoveel mogelijk thuis te werken. Als uw werknemers verplicht thuiswerken is het aan uw organisatie om zorg te dragen voor een veilige werkplek die voldoet aan de voorwaarden van de Arbeidsomstandighedenwet. Denk hierbij ook aan de fiscale gevolgen.

Ook zijn andere maatregelen dan thuiswerken mogelijk. Grote teams kunt u opsplitsen in kleinere teams. Ook kunt u de werktijden spreiden, zodat niet iedereen tegelijkertijd aanwezig is.

Een mogelijk gevolg van het niet bieden van een veilige werkomgeving is dat uw organisatie aansprakelijkheid wordt gesteld voor de schade.

LOONDOORBETALING

Sinds de aanvang van de coronacris hebben veel werkgevers (en werknemers) vragen over de loondoorbetaling.

HOE ZIT HET MET WERKNEMERS DIE THUISWERKEN?

Voor werknemers die thuis doorwerken geldt uiteraard dat deze recht op loon hebben. Onkostenvergoedingen kunnen wel stopgezet worden. Mogelijk staat in uw personeelshandboek of cao een bepaling hierover.

MOET IK WERKNEMERS MET LICHTE KLACHTEN DOORBETALEN, ALS IK ZE NAAR HUIS STUUR?

Werknemers die u naar huis stuurt met lichte klachten vanwege de coronacrisis, hoeven niet arbeidsongeschikt te zijn. Zolang deze werknemers vanuit huis kunnen werken, zal het salaris dan ook moeten worden betaald.

Als werknemers naar huis worden gestuurd, maar niet vanuit huis kunnen werken, dan is het vraag of sprake is van arbeidsongeschiktheid of niet. Als de bedrijfsarts oordeelt dat de werknemer arbeidsongeschikt is, dan moet u loon bij ziekte doorbetalen. Is een werknemer niet arbeidsongeschikt, maar kan hij ook niet vanuit huis werken én u wilt hem toch niet op de werkvloer hebben? Dan geldt als hoofdregel: geen werk, toch loon.

MOET IK WERKNEMERS IN QUARANTAINE DOORBETALEN?

Als een werknemer arbeidsongeschikt is, dan moet u loon bij ziekte doorbetalen. Zo niet, dan geeft de werknemer gevolg aan een overheidsmaatregel. In dat geval geldt waarschijnlijk de hoofdregel 'geen arbeid, toch loon'. Wilt u geen loon doorbetalen aan werknemers aan quarantaine? Dan moet u kunnen bewijzen dat de quarantaine 'voor rekening en risico' van de werknemer komt.

Indien een werknemer tegen het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken is afgereisd naar een risicogebied en vervolgens niet meer terug naar Nederland kan, is het mogelijk dat de werknemer geen recht heeft op loon heeft. De werknemer heeft dan immers welbewust een het risico genomen om in quarantaine geplaatst te worden. De eerste rechtspraak hierover moet nog volgen.

HOE ZIT HET MET WERKNEMERS DIE KINDEREN HEBBEN?

Een grote groep werknemers is geconfronteerd met de sluiting van de scholen en kinderopvang. De werknemer kan voor de zorg van de kinderen calamiteitenverlof, kort of landurig zorgverlof opnemen. Ook is het mogelijk om vakantie op te nemen. Normaliter komt de zorg voor kinderen in deze situaties dus niet (lang) voor rekening van de werkgever.